Nadawanie numerów PESEL dla cudzoziemców

Zmiany w zasadach nadawanie numerów PESEL dla cudzoziemców

Z dniem 1 stycznia 2018 roku zmieniły się zasady nadawania numeru PESEL dla cudzoziemców. Zgodnie z art. 7 ustawy o ewidencji ludności w rejestrze PESEL gromadzone są m.in. dane cudzoziemców zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że numer PESEL będzie nadawany każdemu cudzoziemcowi zamieszkałemu w Polsce. Wyłączeni z tej regulacji są cudzoziemcy planujący krótkotrwałe pobyty.

Zgodnie z art. 41 tejże ustawy, cudzoziemiec przebywający na terenie Polski ma obowiązek meldunku:

• najpóźniej w 30 dniu od dnia przybycia, jeżeli jest:
  • obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub
  • obywatelem państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
  • obywatelem Konfederacji Szwajcarskiej
• najpóźniej 4. dnia licząc od dnia przybycia, jeżeli cudzoziemiec jest obywatelem innego kraju.

Dzięki nowelizacji pojawiła się możliwość dokonania takiego meldunku w formie elektronicznej. Samej zaś rejestracji danych w rejestrze PESEL dokona organ właściwy według miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy cudzoziemca. PESEL jest w takiej sytuacji nadawany automatycznie. Posiadanie numeru PESEL nie jest jednak warunkiem legalnego pobytu i prawa do wykonywania pracy w Polsce. W dłuższej perspektywie może być on jednak potrzebny. PESEL jest podstawowym identyfikatorem podatkowym. Osoby nieobjęte rejestrem PESEL mogą wprawdzie wystąpić o nadanie numeru NIP, który pełni analogiczną funkcję. Jednakże PESEL jest ułatwieniem w codziennych sprawach (np. przy zawieraniu umów) a czasami może okazać się wręcz niezbędny.

Co w sytuacji, gdy cudzoziemiec nie ma możliwości zameldowania w Polsce a numer PESEL jest mu potrzebny np. w celu korzystania z platformy ePUAP?

Ustawa przewiduje, że w rejestrze PESEL mogą być gromadzone dane osób obowiązanych na podstawie odrębnych przepisów do posiadania numeru PESEL. Może być więc on nadany na wniosek. W takim przypadku, we wniosku należy wskazać podstawę prawną, czyli wskazać przepis, z którego wynika obowiązek posiadania numeru PESEL. Organem właściwym do przyjęcia wniosku o nadanie numeru PESEL w przypadku braku zameldowania jest organ właściwy dla siedziby pracodawcy. Jeżeli ustalenie właściwego organu gminy jest niemożliwe, wtedy należy złożyć wniosek do organu gminy właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

Istnieje również możliwość złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL przez pełnomocnika, który działa w imieniu mocodawcy. Pełnomocnik zobowiązany jest dołączyć do wniosku pisemne pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Organ może także wezwać do przedłożenia oryginału lub poświadczonej kopii paszportu, lub dowodu osobistego jeżeli jest to obywatel Unii Europejskiej. Trudno mówić o ukształtowanej praktyce w tym zakresie, szczególnie że zagadnienie jest stosunkowo nowe a ilość wniosków może szybko rosnąć.